Kadınlarda menopoz sonrası, erkeklerde de 65 yaş ve üzerinde görülen osteoporoz yani kemik erimesi sinsi bir hastalık. Öyle ki hiçbir belirtiye yol açmadan zamanla kemikleri zayıflatıp, kırılgan hale getirebiliyor.
Genellikle sırt ağrısı, basit hareketlerle ortaya çıkan kırık ve çatlamalarla belirti veriyor. Pek çok kişinin kemik erimesi riskinin özellikle pandemi sonrası arttığını, bu nedenle kemik sağlığına ekstra özen gösterilmesi gerektiğini vurgulayan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Hatice Çalışkan, bu hastalığın gelişimini hızlandıran nedenleri ve önerilerini şöyle açıkladı;
KALSİYUM VE MAGNEZYUM EKSİKLİĞİ
Kandaki kalsiyum seviyesi yetersiz olduğunda, vücut bazı hormonlar salgılayıp kemikten kalsiyumu çeker. Bu durum kemikleri zayıflatacağından kalsiyum alımı önemlidir. Sadece süt ve süt ürünleriyle kalsiyum sağlanamaz. Fındık, fıstık gibi yağlı tohumlar, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru meyveler de kalsiyum içerir. Ayrıca magnezyum eksikliği de kemikleri zayıflatır. Kuru baklagiller, ıspanak, muz, yağlı tohumlar ve tam tahıllar magnezyum yönünden zengindir. Kalsiyum ve magnezyum takviyeleri ise doktor önerisiyle alınmalıdır.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Hatice Çalışkan
C,D,K VE B12 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ
D vitamini, kemiğin büyümesinde, kalitesinde ve yapım-yıkım dengesinde rol oynayan önemli bir vitamindir. İhtiyacımız olan D vitamininin çoğu cildimiz tarafından güneş ışınları aracılığıyla üretilir. Balık yumurta, patates, süt ve süt ürünleri, mantar gibi gıdalarda bulunur. Ancak bu vitamini sadece yiyeceklerden alamayız. Kandaki seviyesi kontrol edilerek, gerektiğinde takviye yapılmalıdır. Kemiklerin yapı taşlarından olan kolajen üretimini artıran C vitamini eksikliğinde kemikler dayanıksız hale gelir.
Turunçgiller, kivi, çilek, yeşil biber, domates, karnabahar, biber gibi gıdalar C vitamininden zengindir. K vitamini eksikliği de risklidir. Çünkü bu vitamin de kemik mineralizasyonunda görev alan bileşiklerin aktivasyonunda görev alır. Zeytinyağı, ıspanak, bamya, brokoli, şalgam, pancar ve yeşil çayda bulunur. B12 vitamini eksikliğinde de kemik erimesi gelişir. Kırmızı et, yumurta, süt ürünleri bolca B12 içerir.
FAZLA TUZ
Sağlıklı bir beden için günlük tuz alımı 5 gr ile sınırlandırılmalıdır. Vücuda gereğinden fazla tuz alınması kemiklerdeki kalsiyumun çözünerek kana geçmesine ve böbreklerden atılmasına yol açar. Tuz içeriği fazla olan hazır gıdaların sık tüketilmesi, yemeklere ve salatalara ekstra tuz eklenmesi ileri dönemde kemikleri zayıflatır.
ALKOL VE SİGARA
Fazla alkol tüketimi hem kemik erimesine sebebiyet verir hem de denge kaybına ve düşmelere dolayısıyla kırık riskinde artışa sebep olur. Sigara da kemik mineral yoğunluğunu azaltıp, osteoporozu hızlandırır.
FAZLA KAHVE
Kahve ve asitli içecekler gibi kafein içeren sıvı gıdaların fazla tüketimi de kemikleri zayıflatır. Bu nedenle asitli içeceklerden uzak durulmalı, kahve tüketimi de günde 2-3 fincanla ile sınırlandırılmalıdır.
AĞIR EGZERSİZ
İdeal sürede ve yoğunlukta yapılan egzersiz kemik sağlığını olumlu etkilemekle beraber çok uzun sürede ve yoğunlukta yapılan egzersiz kemik erimesine yol açabilir.
OBEZİTE
Obezite tüm organlarda olduğu gibi kemik iliğinde de yağ oranının artmasına yol açar. Dolayısıyla kemik zayıflamaya başlar ve kemik erimesi görülebilir.
HAREKETSİZLİK
Hareketsiz yaşam kemik sağlığını tehdit eder. Kemik erimesini önlemek için özellikle ağırlık ve esneklik egzersizleri yapılmalıdır. Kendi vücut ağırlığımız ile yapılan yürüyüş, koşu, yoga ve pilates faydalıdır. Ayrıca düşük hızda dans veya aerobik de yapılabilir. Yaşlılarda en güvenli ve basit egzersiz açık havada yürüyüştür.
KEMİK ÖLÇÜMÜ NEDEN ÖNEMLİDİR?
Erkeklerde 70 yaşından itibaren, kadınlarda menopozdan sonra yıllık ya da en geç 2 yılda bir kemik ölçümüyle osteoporoz taraması yapılmalıdır. Amaç kırık oluşmadan tanı konulup tedaviye başlanmasıdır.
Kaynak: Sozcu
